De kruidenier was vroeger de specialist in ‘droge’ levensmiddelen. Veel producten werden in grote zakken aangeleverd. De kruidenier pakte voor de klanten de gekochte waren in de winkel zorgvuldig met de hand in. Daarnaast kon je producten kopen die in de fabriek al goed verpakt waren. Deze merkartikelen worden ook in het museum tentoongesteld. Er staat onder andere een mooie selectie blikken tentoongesteld met prachtige afbeeldingen. De prachtige blikken zorgden ervoor dat de producten langere tijd bewaard konden worden.

Deze bewaarfunctie hebben de huidige verpakkingen nog steeds. Aan verpakkingen worden tegenwoordig nog veel meer eisen gesteld. Zo streven fabrikanten en supermarkten ernaar de verpakkingen zoveel mogelijk te verduurzamen. En daarnaast is de verpakking meer dan ooit de plaats om de juiste informatie te geven over ingrediënten, veiligheid en gebruik.

De kruidenierswinkel van toen en de supermarkt van nu hebben beiden een sterke sociale rol. Zo werd via de kruidenier het lokale nieuws verspreid. En er was tijd voor een praatje. Doordat de kruidenier zijn winkel meestal aan huis had, was je bij menig kruidenierswinkel ook welkom voor een kop koffie in de keuken achter de winkel. Het sociale aspect van de kruidenier blijkt ook uit de wijze waarop de boodschappen afgerekend werden. Als je een keer moeite had om de eindjes aan elkaar te knopen dan kocht je op de pof. Het bestellen en later afrekenen via het bekende ‘boekje’ is lange tijd gebleven.

Net als de kruidenierswinkels vroeger hebben supermarkten een belangrijke functie binnen de lokale gemeenschap, zoals die van werkgever. Het werken in supermarkten begint al op heel jonge leeftijd. Vele jongeren verdienen dankzij hun bijbaan in de supermarkt aardig wat geld. En ze hebben er onderling vooral ook veel plezier.

Omwonenden met vele verschillende achtergronden zijn door hun (part-time) werken in de supermarkt er een onderdeel van geworden. De supermarkt is daarmee een afspiegeling van de maatschappij. Voor de lokale gemeenschap speelt de supermarkt ook vaak een belangrijke rol door het sponsoren van de lokale verenigingen. En net als lange tijd geleden bij de kruidenierswinkel kun je tegenwoordig bij steeds meer supermarkten terecht om een kopje koffie te drinken en rustig bij te praten met de bewoners uit de buurt.

Het Kruideniersmuseum is gevestigd in een prachtig gerenoveerd historisch pand, ’t Hoogt 10 in Utrecht. De renovatie is in 2022 voltooid en het museum is in het najaar van 2022 geopend. Voorheen was het museum in een pand om de hoek gevestigd. Het huidige pand is ruimer van opzet waardoor het verhaal van vroeger beter tot zijn recht komt.

In de straten om het museum rijden geen auto’s en heerst een weldadige rust, waardoor je in de omgeving al de verleden tijd binnenstapt. Zonder moeite waan je je in de tijd van Betje Boerhave, een kruideniersvrouw uit de 19e eeuw. De dagboeken van Betje Boerhave werden door haar kleinzoon, na historisch onderzoek, bewerkt en zijn nu te vinden in het museum.

Het museum bestaat uit een winkel en een tentoonstellingsruimte. De nieuwe winkel is sfeervol ingericht en biedt een grote verscheidenheid aan koopwaar: griesmeel, polkabrokken, Ulevellen, (kerk)pepermuntjes; alles natuurlijk keurig afgewogen met koperen geijkte gewichten. Het contrast met de tegenwoordige supermarkt is groot.

Veel bedrijven vinden het een eer om hun historische artikelen tentoon te stellen in een van de prachtige vitrines. Daardoor heeft het museum unieke stukken in de collectie. Denk daarbij aan een oude koffiebovenbrander, Sunlight zeep in verpakkingen vanaf de Tweede Wereldoorlog tot heden en een groot assortiment blikjes. Daarnaast is er het bijna complete assortiment van producten die klanten konden ‘kopen’ met het spaarzegelsysteem van onder andere Nutricia, D.E. en Droste. We raden aan vooral zelf te komen kijken naar deze bijzondere collectie!